Merhaba — Bilimsel Bir Merakla Rize’ye Bakış
Şehrimiz Rize’de kaç alışveriş merkezi (AVM) olduğunu merak eden birisi olarak yola çıktım. Çünkü AVM’ler, sadece alışveriş değil; kentteki ekonomik, sosyal ve mekânsal değişimin de görünür göstergeleri. Bu yazıda, mevcut veriler ışığında Rize’deki AVM sayısını, dağılımını ve bu sayının ne anlam taşıyabileceğini analiz edeceğim — bilimsel ama herkesin anlayacağı şekilde.
Rize’de Kaç AVM Var? Resmi ve Güncel Veriler
Güncel bir veri setine göre, Rize ilinde kayıtlı 88 alışveriş merkezi bulunuyor. ([Poidata][1])
Bu 88 AVM, ilin farklı ilçe ve merkezlerinde dağılmış durumda. Örneğin tabloya göre: ([Poidata][1])
Rize Merkez: 42 AVM
Çayeli: 14 AVM
Ardeşen: 7 AVM
Diğer ilçelerde: Pazar, Fındıklı, Güneysu gibi ilçeler de aralarında. ([Poidata][1])
Öte yandan, yerel medyada belirtilen haberlere göre “şehirde biri açık, biri kapalı, biri outlet konseptinde olmak üzere 3 büyük AVM” hizmet veriyor. Bu büyük AVM’ler: ([Rize Takip Resmi Web Sayfası][2])
Şimal AVM (5 katlı, çok sayıda mağaza, sinema, yeme‑içme alanı) ([Rize Takip Resmi Web Sayfası][2])
Çarşı AVM (açık hava konseptli, 7 katlı, 70’den fazla mağaza) ([Rize Takip Resmi Web Sayfası][2])
Timya Outlet AVM (merkeze yürüyüş mesafesinde, outlet formatında) ([Rize Takip Resmi Web Sayfası][2])
Bu veriler bir arada değerlendirildiğinde, “AVM” kavramının farklı ölçeklerde ele alındığını görüyoruz: büyük, kapsamlı AVM’ler olduğu gibi; küçük ve yerel ölçekli alışveriş merkezleri ya da “mini AVM/çarşı” kategorisindeki yapılar da bu 88’lik sayıya dahil.
Bilimsel Bir Lens: Neden 88? Ne Kadar “Gerçek” AVM?
Sayı olarak 88, kulağa oldukça yüksek geliyor — ama bu sayının içinde çok sayıda küçük, belki bir iki mağazadan ibaret “AVM” sınıflandırması yapıldığı ihtimalini de akılda tutmak gerekiyor. Bu durumda veri şöyle okunabilir:
“AVM” tanımı geniş tutulmuş olabilir: Küçük alışveriş merkezleri, outlet mağazaları, hatta mini çarşılar bile veri setine dahil edilmiş.
Büyük ölçekli, sinemalı, yeme‑içmeli, yüzlerce mağazalı AVM sayısı ise çok daha sınırlı: Yerel kaynak 3 büyük AVM’den bahsediyor. ([Rize Takip Resmi Web Sayfası][2])
Dolayısıyla “Rize’de kaç AVM var?” sorusunun yanıtı — neyin AVM sayıldığına bağlı olarak — 88 gibi yüksek, ya da yalnızca büyük AVM’leri sayarsak 3–5 gibi düşük olabilir.
Bu belirsizlik, AVM sayımlarının standardize olmamasından kaynaklanıyor: Her site/firma “alışveriş merkezini” farklı yorumluyor.
Bu Dağılım Ne Anlama Geliyor? Ekonomi & Toplum Perspektifi
Ticari yayılım ve hizmet erişimi: 88 AVM, Rize’nin yalnızca merkezde değil, ilçelerde de — hatta kırsala yakın bölgelerde bile — tüketim ve perakende hizmeti sunduğunu gösteriyor. Bu, insanların alışveriş için büyük kentlere gitmeden, yerelde ihtiyaçlarını karşılayabildiğini gösteriyor.
Kentsel dönüşüm & tüketim kültürü: Büyük AVM’lerin sayısının görece az olması, Rize’de AVM kültürünün İstanbul/Ankara gibi büyük kentlere göre sınırlı olduğunu düşündürüyor; ama küçük merkezlerin çokluğu, “küçük ölçekli perakende + hizmet ekonomisi”nin yaygın olduğunu söylüyor.
Sosyal mekân & buluşma alanları: Büyük AVM’lerin sunduğu sinema, yeme‑içme, eğlence olanakları az sayıda; bu da Rize’de sosyal yaşamın AVM yerine geleneksel pazarlar, çarşılar veya kent merkezindeki sokak mağazalarında devam ettiğini ima edebilir.
Merak Uyandıran Sorular: Siz Ne Düşünüyorsunuz?
88 sayısı sizce gerçekçi midir — yoksa küçük mağazalar “AVM” sayıldığı için abartılı mı?
Eğer sadece büyük, kapsamlı AVM’leri sayarsak, Rize’de AVM’ler insan sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını ne kadar karşılıyor?
Küçük alışveriş merkezleri ile büyük AVM’ler arasındaki fark, yerel ekonomiye ve tüketim alışkanlıklarına nasıl yansıyor olabilir?
Rize gibi orta ölçekli şehirlerde AVM sayısının artması, kentin kimliğini nasıl etkiler — modernlik, gelenek, sosyal etkileşim?
Sonuç
Rize’de “kaç AVM var” sorusuna kesin bir sayı vermek kolay değil — çünkü kullanılan tanım ve veri kaynağına bağlı olarak 3–5 büyük AVM’den, 88’e kadar geniş bir aralık çıkıyor. Bilimsel olarak bakarsak, doğru yorum yapmak için “AVM nedir?”, “hangi kriterlerle AVM sayılıyor?” sorularına net yanıtlar almak gerekiyor.
Bu nedenle, Rize’de alışveriş mekânlarının durumunu değerlendirirken hem büyük ölçekli AVM’leri hem de küçük, mahalle ölçekli merkezleri dikkate almak; ama her zaman “özgün tanım” üzerinden analiz yapmak yerinde olur.
Sorular sorarak, beraber düşünelim: Rize’de sizin için “AVM” ne demek? Ve böyle bir sayının kente, topluma ne ifade ettiğini nasıl görüyorsunuz?
[1]: “How many Shopping malls are in Rize, Turkey in 2025”
[2]: “Rize’nin AVM yatırımları hız kazandı”